Paweł Edmund Strzelecki: podróżnik, odkrywca, filantrop

Nakładem Wydawnictwa Naukowego UAM w Poznaniu ukazał się polski przekład australijskiego dzieła Lecha Paszkowskiego „Sir Paul Edmund de Strzelecki. Reflections on his life” (Melbourne 1997). Polski przekład nosi tytuł „Paweł Edmund Strzelecki: podróżnik, odkrywca, filantrop”. Przekład i wydanie polskie to inicjatywa stowarzyszenia Kosciuszko Heritage Inc z siedzibą w Sydney, które akcję sfinansowało. 

Strzelecki, odkrywca Góry Kościuszki, przeżywa ostatnimi laty swój redivivus również w Irlandii, gdzie awansował do rangi bohatera narodowego w uznaniu za jego  akcję humanitarną w czasie Wielkiego Głodu (1847-49), kiedy to ocalił ponad 200 tysięcy irlandzkich dzieci od śmierci głodowej. W Clifden i Dublinie  odsłonięto kilka lat temu tablice pamiątkowe, a prezydent Irlandii odsłonił w 2019 r. wystawę poświęconą Strzeleckiemu, prezentowaną także w Australii.

Również w Australii  Strzelecki  zaczyna być postrzegany nie jako polski harcerzyk na egzotycznej wycieczce, ale jako doświadczony podróżnik działający wespół z wielokulturową grupą. W  jego ekspedycji z Yass do Melbourne przez dziewicze tereny wzięli udział: Anglik, Irlandczyk, dwóch przewodników aborygeńskich oraz dwóch skazańców (convicts) – jeden Irlandczyk, a drugi Afrykanin z Londynu, którego prawdziwą tożsamość ustalono dopiero kilka lat temu. Tablicę pamiątkową na cześć ekipy Strzeleckiego odsłonięto w marcu br. na farmie, gdzie ekipa nocowała i skąd wyruszyła na szczyt nazwany później Górą Kościuszki. W uroczystościach z tej okazji wzięli udział m.in. ambasadorowie Polski i Irlandii oraz parlamentarzyści australijscy.

Rzecz jasna, o  tych  wszystkich nowościach  nie przeczytamy w książce Paszkowskiego, bowiem została wydana w 1997 roku. Jednak znajdziemy w niej pełne informacje o jego życiu ,  m.in.  rewelacyjne opowieści o jego pracy na Kresach jako walczącego z korupcją plenipotenta  w majątkach księcia Franciszka Sapiehy. Tam zdobył cenne doświadczenie, które potem przydało mu się w czasie akcji pomocy głodującym w Irlandii.

Książka pt. „Paweł Edmund Strzelecki:  podróżnik, odkrywca, filantrop” jest już w sprzedaży zarówno jako wydanie papierowe, jak i elektroniczne.

Tekst: Ernestyna Skurjat-Kozek, prezes Kosciuszko Heritage Inc.