W tym roku przypada 200. rocznica śmierci Tadeusza Kościuszki – Najwyższego Naczelnika Siły Zbrojnej i przywódcy Insurekcji Kościuszkowskiej, polskiego i amerykańskiego generała, niezłomnego bojownika w walkach o niepodległość. Sejm i Senat RP ustanowiły rok 2017 Rokiem Tadeusza Kościuszki.
W Krakowie jest on obchodzony wyjątkowo – to tu, w katedrze wawelskiej, w krypcie św. Leonarda, spoczywają szczątki Tadeusza Kościuszki, u stóp Wawelu stoi jego pomnik, tutaj obywatele usypali Kopiec Kościuszki – jeden z najtrwalszych symboli idei wolności i niepodległości Polski.
Tadeusz Kościuszko zajmuje szczególne miejsce w panteonie bohaterów narodowych. Jest symbolem wolności i wzorem patrioty. Uosabiał najwyższe wartości: równość i tolerancję, a Thomas Jefferson, jeden z autorów amerykańskiej Deklaracji Niepodległości, nazwał go najprawdziwszym synem wolności, oddając mu hołd w związku z jego działalnością w Stanach Zjednoczonych Ameryki.
W uchwale Senatu RP czytamy: „Ideały i dokonania Tadeusza Kościuszki przynoszą zaszczyt nie tylko narodowi polskiemu, ale i całej ludzkości, gdyż przyczynił się on do uzyskania niepodległości przez Stany Zjednoczone, za co otrzymał z rąk Jerzego Waszyngtona amerykański Order Cyncynata i do dziś jest honorowany przez naród amerykański. Wielkość i dziejowe zasługi Kościuszki doceniła Konferencja Generalna UNESCO, która w listopadzie 2015 roku podjęła uchwałę, na podstawie której obchody 200-lecia zgonu Kościuszki będą się odbywać pod patronatem UNESCO”.
24 marca w Krakowie zainaugurowano obchody Roku Tadeusza Kościuszki.
Inauguracja Roku Tadeusza Kościuszki w Krakowie
Uroczysta inauguracja Roku Tadeusza Kościuszki odbyła się 24 marca na krakowskim Rynku Głównym. Uczestniczyli w niej przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, członkowie Komitetu Kopca Kościuszki, uczniowie szkół noszących imię Tadeusza Kościuszki, Bracia Kurkowi, mieszkańcy i turyści. Rozpoczęcie obchodów Roku Kościuszkowskiego było połączone z 223. rocznicą Insurekcji Kościuszkowskiej.
Wydarzenia związane z Rokiem Kościuszkowskim odbywają się pod patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. List do uczestników uroczystości na Rynku Głównym odczytał w imieniu głowy państwa podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta. – Ufam, że obchody Roku Tadeusza Kościuszki przypomną osobę i zasługi patrona naszej wolności. Jego życie, myśl i dokonania staną się na nowo źródłem inspiracji dla Polaków oraz dla innych narodów, w historii których obecny jest sam Kościuszko, bądź ideały, którym służył – napisał w liście prezydent.
Tuż po uroczystościach na Rynku Głównym odbyło się odsłonięcie tablicy upamiętniającej dramatyczną przygodę morską Tadeusza Kościuszki w czasie jego żeglugi do Ameryki. Tablica została odsłonięta na małym dziedzińcu (między Bastionem V a Kaponierą Fortu nr 2 „Kościuszko”) na Kopcu Kościuszki. Ufundował ją Prezes Fundacji im. T. Kościuszki w Krakowie, Tomasz Otrębski.
A wieczorem biało – czerwonymi światłami rozbłysły TAURON Arena Kraków, kładka o. Bernatka i estakada Lipska – Wielicka.
Kościuszko. Historia w ożywionych obrazach
25 marca, z okazji inauguracji Roku Tadeusza Kościuszki, mieszkańcy Krakowa i turyści mogli obejrzeć inscenizację obrazu Wojciecha Kossaka „Przysięga Kościuszki na Rynku w Krakowie w dniu 24 marca 1794 roku”. Inscenizację zorganizowano w ramach cyklu filmów edukacyjnych pod nazwą „Polska Niepodległa – Historia w ożywionych obrazach”, który realizuje Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych. Cykl powstaje przy wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i jest próbą przedstawienia kluczowych momentów historii Polski w formie filmowo „ożywionych” obrazów klasyki polskiego malarstwa historycznego.
Podczas inscenizacji widzowie mogli „wejść” do wnętrza obrazu, przyjrzeć się jego bohaterom, usłyszeć ich rozmowy, a także poznać kontekst historyczny tego momentu, który został przedstawiony na płótnie. Fabule towarzyszył komentarz wybitnych historyków, znawców historii Polski. Taka forma edukacji – żywa, ciekawa i atrakcyjna – to krok do lepszego zrozumienia historii Polski, także przez dzieci i młodzież w wieku szkolnym.
Obraz Wojciecha Kossaka powstał w 1911 roku i można go oglądać w Muzeum Tadeusza Kościuszki w Solothurn w Szwajcarii. To muzeum powstało w 1936 roku w mieszkaniu, w którym Kościuszko spędził ostatnie dwa lata swego życia i gdzie zmarł w 1817.
Szlak Insurekcji Kościuszkowskiej w Krakowie i Małopolsce
Stowarzyszenie Małopolskie Centrum Edukacji „MEC” we współpracy z Centrum Młodzieży im. dr H. Jordana wydało mapę, na której został przedstawiony Szlak Insurekcji Kościuszkowskiej. To forma uczczenia Roku Tadeusza Kościuszki, obchodzonego w 200. rocznicę śmierci polskiego bohatera narodowego. Mapę można pobrać TUTAJ [PDF]
Szlak Insurekcji Kościuszkowskiej powstał w 2016 roku i objął 10 gmin: Kraków, Kocmyrzów-Luborzyca, Zielonki, Proszowice, Pałecznica, Koniusza, Racławice, Radziemice, Słomniki, Igołomia.
Cały szlak liczy 165 km i został podzielony na 9 odcinków. Jest on częścią projektu sieci szlaków historyczno-turystycznych pod nazwą „Małopolski Historyczny Szlak Pamięci”, który jest realizowany od 2012 r. przez „MEC” wraz z CM im. H. Jordana, z pomocą małopolskich gmin.